Pałac w Jerzmanowej jest dla miejscowości i mieszkańców cennym przykładem barokowej śląskiej architektury rezydencjonalnej XVIII w. Jego powstanie datuje się na II połowę XVI wieku kiedy to właścicielami Hermsdorf (nazwa miejscowości Jerzmanowa do roku 1945 ) byli Bernhard i Hans von Los. To właśnie z niezmiennego do dziś układu piwnic i budowy korpusu głównego można „odczytać” okres powstania ówczesnej, renesansowej siedziby szlacheckiej.

Pod koniec XVI w. miejscowość przechodzi na własność rodziny von Mutschelnitz. W okresie wojny 30-letniej ratując się zapewne ucieczką właściciele opuszczają miejsce zamieszkania, a pałac prawdopodobnie ulega częściowemu zniszczeniu. W 1659r. dobra w Jerzmanowej zostały przekazane w lenno rodzinie von Rottenburg. W 1746r. pałac należy do barona Heinricha II Georga von Sack- fundatora obecnie zachowanej barokowej budowli i ogrodu powstałych z przebudowy renesansowego dworu. Z początków XVIII wieku pochodzą bogato zdobione sale, stiukowy kominek i okazały ryzalit wejściowy. W 1760r. Jerzmanowa przechodzi w ręce książąt z Siedliska, w 1791r. należy do rodziny von Schönaich. Podczas kampanii napoleońskiej - 1808 r., w pałacu kwaterowali głównodowodzący wojsk francuskich, generał Jean-Gabriel Marchand oraz marszałek Francji Édouard Mortier. W 1830r. majątek przejmuje rodzina von Rochow. Od ok. 1845 r. do końca XIX w. właścicielem jest rodzina Moderow. Od 1900 r. majątek należał do hrabiego Stanislausa von Hoyos, po jego śmierci w 1922r. aż do końca II wojny św. do wdowy po nim, Carmen von Hoyos z domu Saurma-Jeltsch. Ostatnia przebudowa miała miejsce ok. połowy XIX wieku. Dobudowano wtedy dwa skrzydła boczne z osobnymi klatkami schodowymi i wejściami, przez co pałac otrzymał charakter budowli klasycystycznej.

Bibliografia:

1. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Ewidencja zabytków architektury i budownictwa, Wypełnił: Dorota Bocheńska, listopad 1992r.
2. Ikonografia Gminy Jerzmanowa część 1 Pocztówki, Oprac. Marek Robert Górniak, Marcin Kuchnicki, Tomasz Mietlicki; Jerzmanowa 2015
3. Zabytki sztuki w Polsce. Śląsk, Warszawa 2006, s. 370-371.
4. Antoni Bok, Marek Chwistek, Związek Gmin „Zagłębia Miedziowego”. Przewodnik przyrodniczo-turystyczny, Wyd. Związek Gmin „Zagłębia Miedziowego”, Agencja Promocyjno-Wydawnicza UNIGRAF, Polkowice 2006, s. 146.

Źródła:

1. https://zabytek.pl/jerzmanowa oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 21-10-2015 r
2. http://www.glogow.pl/ezg/index.php/Jerzmanowa